رب گوجه فرنگی به عنوان یک چاشنی بسیار خوشمزه است که در غذاهای مختلفی مانند ماکارونی، انواع سوپ، آبگوشت، خورشت‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چاشنی نقش مهمی در رنگ و طعم غذا را ایفا می‌کند که در منازل و رستوران‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما رب گوجه فرنگی علاوه بر فواید و طعم لذیذی که دارد گاهی ممکن است در برخی افراد ایجاد حساسیت کند. در این مطلب حساسیت به رب گوجه فرنگی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
گوجه فرنگی چیست؟
گوجه فرنگی از نظر علم باغبانی جزو سبزیجات محسوب می‌شود و در واقع یکی از سبزیجات یا میوه‌ای خوش‌بو آبدار و سرخ‌رنگ است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی می‌باشد که در طول دوره استعماری اسپانیا آن را به سایر نقاط در دنیا منتقل کردند. امروزه گوجه فرنگی را در تمام دنیا در انواع مختلف پرورش می‌دهند. در ایران نیز سالانه کشاورزان زیادی به صورت طبیعی و گلخانه‌ای این گیاه را تولید و برای مصرف به بازار عرضه می‌کنند، این گیاه خوش طعم و خوش‌رنگ یکی از پر مصرف‌ترین سبزیجات در ایران محسوب می‌شود. بنابراین گوجه فرنگی به صورت خام و پخته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رب گوجه فرنگی چیست؟
در واقع رب گوجه فرنگی همان گوجه فرآوری شده است که به دلیل رنگ و مزه عالی به عنوان چاشنی در اغلب غذاها کاربرد دارد. این ماده غذایی در سراسر جهان به عنوان یکی از بهترین طعم دهنده غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده غذایی سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌باشد. مصرف گوجه فرنگی به بهبود عملکرد قلب همچنین تقویت سیستم ایمنی بدن و سیستم عصبی کمک می‌کند. رب گوجه فرنگی به دو صورت خانگی، سنتی و صنعتی تهیه و مورد مصرف قرار می‌گیرد.
علائم حساسیت به رب گوجه فرنگی
برخی افراد هنگام مصرف رب گوجه فرنگی دچار برخی مشکلات خواهند شد که بیانگر حساسیت این افراد به رب گوجه فرنگی است. علایم حساسیت به رب گوجه فرنگی به صورت کهیر، خارش تورم لب‌ها، گلو و صورت و گاهی حالت تهوع و گرفتگی عضلات می‌باشد. بنابراین باتوجه به این که حساسیت در برخی افراد به صورت خفیف و در برخی دیگر شدید خواهد بود ممکن است بروز علائم نیز در افراد متفاوت باشد.
با توجه به این که علائم حساسیت به رب گوجه فرنگی کمتر از یک ساعت بعد از مصرف آن ایجاد خواهد شد بلافاصله بعد از مشاهده علائم برای برطرف کردن و بهبود به پزشک مراجعه و جهت درمان اقدام کنید. علائم خفیف در افراد به گونه‌ای است که شاید خود فرد متوجه حساسیت نشود اما بروز علائم شدید‌تر که به آن آنافیلاکسی گفته می‌شود.
بنابراین علائم آنافیلاکسی شامل موارد زیر خواهد شد.
- افزایش ضربان قلب
- تنگی نفس
- افت فشار خون
- سرگیجه
- شوک
- غش کردن
- مرگ
علائم حساسیت به رب گوجه فرنگی در کودکان
معمولا کودکان در برابر آلرژی و حساسیت به مواد غذایی بیشتر از بزرگسالان در معرض آسیب قرار دارند. بنابراین به محض این که کوچک‌ترین علائم حساسیت را در کودکان مشاهده کردید سریعا برای درمان آن و پیشگیری مجدد حساسیت کودک برای راه حل و درمان اقدام کنید. بنابراین از جمله علائم حساسیت کودکان به رب گوجه فرنگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- قرمزی و تورم یا خارش در ناحیه‌ای که با رب در تماس بوده است.
- ایجاد جوش‌های پوستی یا کهیر در ناحیه مختلف پوست کودک
- ایجاد سوزش و خارش در گلو یا اطراف لب و دهان
- در برخی موارد نیز بروز علائم گوارشی مانند استفراغ یا درد و نفخ شکم
چگونه از حساسیت رب گوجه فرنگی بکاهیم؟
در واقع حساسیت به مواد غذایی مسئله‌ای نیست که بتوان با داروی خاصی آن را درمان کرد. بنابراین شاید آسان‌ترین روش کاهش حساسیت به گوجه فرنگی کمتر استفاده کردن یا حتی حذف این چاشنی و خوشمزه از رژیم غذایی باشد. اما نکته قابل توجه این است که این محصول را می‌توان از طریق حرارت و پخت بیشتر قدرت مواد حساسیت‌زای موجود در آن را کاهش داد.
بنابراین زمانی که رب گوجه فرنگی و حتی خود گوجه فرنگی در معرض حرارت قرار گیرد ماهیت و پروتئین‌های آن تغییر می‌کند و در نهایت باعث کاهش یا جلوگیری از علائم حساسیت و آلرژی‌زا خواهد شد.
منشا حساسیت به رب گوجه فرنگی چیست؟
منشا اصلی حساسیت به رب گوجه فرنگی در واقع رب گوجه فرنگی نیست بلکه این حساسیت به اصل مواد رب یعنی گوجه فرنگی بر می‌گردد. بنابراین اغلب حساسیت‌هایی که در اثر مصرف رب گوجه فرنگی ممکن است ایجاد شود به دلیل وجود موادی به نام آلرژن در گوجه فرنگی می‌باشد. آلرژن در واقع به ماده‌ای که باعث به وجود آمدن حساسیت خواهد شد گفته می‌شود.
گوجه فرنگی نیز دارای تعدادی از این مواد یا همان آلرژن مرموز است که در دانه‌ها، پوست و گوشت گوجه فرنگی قرار دارند. از آن جا که پختن و حرارت دادن گوجه فرنگی باعث کاهش این آلرژن‌ها خواهد شد و یا تاثیر آن‌ها در ایجاد حساسیت کمتر می‌شود بنابراین حساسیت به رب گوجه فرنگی اگر اتفاق بیفتد به صورت خفیف خواهد بود و جای نگرانی نیست.
اما وجود یکی از مواد حساسیت‌زا در گوجه فرنگی از این قاعده مستثنی شده است. این ماده نوعی پروتئین به نام پروتئین انتقال چربی LTPمی‌باشد و با وجود پختن گوجه فرنگی نیز از بین نخواهد رفت و به طور حتم در رب نیز وجود خواهد داشت.
بنابراین اگر کسی به LTP واکنش نشان داده و دچار حساسیت شود مصرف گوجه به صورت خام، رب گوجه فرنگی و حتی سس گوجه فرنگی برای او تفاوتی ندارد و در صورت استفاده از هر کدام از این موارد ممکن است دچار مشکل شود.
سخن پایانی
گوجه فرنگی امروزه به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از گوجه فرنگی خام به عنوان یکی از مواد لازم و بسیار مهم در تهیه انواع غذاها همچنین انواع سس و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود و در واقع بخش مهم و اساسی از رژیم غذایی مردم در اکثر کشور‌ها را تشکیل داده است از آنجا که گوجه فرنگی را به صورت تازه نمی‌توان به مدت طولانی نگهداری کرد چرا که بعد از گذشت چند روز بافت آن آسیب دیده و می‌گندد. به همین دلیل این مواد غذایی را به صورت کنسرو تهیه کرده و به عنوان رب گوجه فرنگی در غذاها مصرف خواهد شد. در این مطلب حساسیت به گوجه فرنگی را مورد بررسی قرار دادیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
