خواص ماهی برای سلامت بدن

ماهی یکی از غذاهای رایج در بین ما ایرانیان است و در انواع غذاها با برنج مثل ماهی پلو، و غذاهایی دیگری مثل قلیه ماهی، کتلت ماهی و… به کار می­رود؛ اما آیا تا به حال از خود پرسیده ­اید که تا چه میزان از خواص و فواید ماهی برای بدن آگاه هستید؟

آیا می­‌دانید این ماده غذایی خوش ­طعم و لذیذ چه تاثیر فوق‌­العاده‌­ای بر سلامت و رشد کودکان دارد؟ اگر از جمله افرادی هستید که علاقه­‌ای به خوردن ماهی ندارند، با خواندن ادامه این مطلب و اطلاع از فواید سرشار این غذا حتما یکی از طرفداران ماهی‌‌ های مختلف خواهید شد. پس با ما همراه باشید.

‌

ماهی از جمله پرانرژی­‌ترین و مغذی­‌ترین خوراکی ­ها است که سرشار از ید و پروتئین بوده و به عنوان  منبع غنی امگا 3 شناخته می­‌شود. این خواص ماهی سبب می­شود که به رشد ماهیچه­‌ها و رشد مو کمک کرده و سیستم ایمنی بدن را بالا ببرد. علاوه بر این با مصرف ماهی عملکرد تیروئید بهبود یافته و سطح سلامت افراد ارتقا می­‌یابد. ماهی جزو آن دسته غذاهایی است که چربی­‌های مضر نداشته و در عوض حاوی مقادیر زیادی چربی مفید مثل امگا3 می‌­باشد؛ در حالی که برخی از مواد به ویژه گوشت قرمز چربی­‌های مضر مثل امگا 6 را وارد بدن می‌­کنند.

انواع ماهی­‌ها حاوی چندین ماده مغذی از قبیل ویتامین D، ویتامین B12، آهن، نیاسین، کلسیم و فسفر هستند که مواد معدنی لازم برای عملکرد هرچه بهتر بدن را تامین کرده و روند فعالیت اعضای داخلی بدن مثل کبد و مغز را بهبود می­‌بخشد. در ادامه درباره سایر خواص ماهی به اختصار توضیحاتی قید شده است:

1. کاهش کلسترول

امروزه بنابر گفته متخصصان تغذیه و پزشکان، تائید شده است که امگا 3 موجود در ماهی با پایین آوردن سطح کلسترول و      تری‌­گلیسیرید می­‌تواند از خطر ابتلا به مشکلات قلبی-عروقی و انواع سرطان­‌ها بکاهد و سلامت فرد را ارتقا ببخشد.

ماهی و سایر غذاهای دریایی سرشار از چربی­‌های مفید مثل امگا 3 هستند و از لخته شدن خون در رگ­ها جلوگیری می­‌کنند. مصرف ماهی در افراد میانسال تاثیر بسزایی در پیشگیری از سکته قلبی و مغزی دارد و خطر حملات قلبی را کم می­کند.

2. درمان افسردگی با ماهی

متاسفانه در حال حاضر بیماری افسردگی جزو شایع­‌ترین بیماری­‌های روحی_روانی در جهان است و افراد زیادی با آن درگیر هستند. برای درمان افسردگی می‌­توان از انواع روش­‌های درمانی دارویی و غیردارویی استفاده کرد. اما در این میان نباید از تاثیر تغذیه بر سلامت روحی افراد غافل شویم. یکی از غذاهایی که با طعم بی­‌نظیر خود و به کمک خواص بی­شماری که دارد به بهبود افسردگی کمک می­‌کند ماهی است. ماهی در کاهش آثار افسردگی موثر بوده و به دلیل برخورداری از خواص آنتی اکسیدانی می­‌تواند در پیشگیری و بهبود بیماری­‌های روانی سودمند باشد.

مصرف ماهی قابلیت این را دارد که اثربخشی داروهای ضد افسردگی را بیشتر کرده و به سرعت روند بهبودی بیمار کمک کند. ماهی حاوی میزان زیادی امگا 3 می­‌باشد که نقش مهمی در عملکرد غشای مغز و انتقال سروتونین و دوپامین دارد و برای رفع نشانه­‌های افسردگی مناسب است. مصرف مداوم این ماده غذایی می­‌تواند از ابتلا به افسردگی و مشکلات روانی جلوگیری کند.

3. کاهش خطر ابتلا به سرطان

طبق نتایج به دست آمده از مطالعات دانشمندان، افرادی که به طور منظم غذاهای حاوی ماهی را صرف می­کنند 12 درصد کمتر از سایر افراد با خطر ابتلا به بیماری سرطان مواجه هستند. بنابراین یک رژیم غذایی سالم به همراه مصرف منظم ماهی می‌­تواند فرد را از خطر مبتلا شدن به انواع خاصی از سرطان­‌ها مثل سرطان پستان، کبد، لوزالمعده، آندومتر و روده بزرگ حفظ کند. ماهی سرشار از ویتامین ­ها و مواد مغذی بوده و در کاهش ریسک ابتلا به سرطان موثر شناخته می­‌شود.

4. سلامت قلب

اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی می­‌تواند فعالیت قلب را بهبود بخشیده و منجر به کاهش ریسک نارسایی قلبی شود. از همین رو مصرف ماهی به سالمندان و افرادی که زمینه بیماری‌­های قلبی دارند توصیه می­‌شود.

این ماده غذایی همچنین توانایی محافظت از قلب و جلوگیری از امراض قلبی_عروقی را نیز دارد. همه افراد در هر سن و سالی می‌­توانند با مصرف ماهی 2 بار در هفته، سلامت قلب خود را افزایش داده و از دچار شدن به بیماری­‌های قلبی یا خطر حمله قلبی در امان باشند.

اغلب حملات قلبی و مشکلات قلبی_عروقی به دلیل تجمع و رسوب چربی در رگ­ها و در نتیجه عدم خون­رسانی مناسب به قلب اتفاق می­‌افتد. اسیدهای چرب امگا 3 که در همه انواع ماهی­‌ها به ویژه ماهی­ های آب سرد وجود دارد، سبب جلوگیری از رسوب چربی در رگ‌­ها شده و بدین ترتیب جریان خون­رسانی منظم به قلب را امکان­‌پذیر می­‌کند. این ماده غذایی همچنین با جلوگیری از تجمع پلاکت­ های خونی، احتمال ایجاد لخته ­های خونی در سرخرگ و سیاهرگ را کاهش می‌­دهد و موجب پایین آمدن ریسک بیماری­‌های قلبی-عروقی می­‌گردد.

5. تاثیر ماهی بر کاهش فشار خون

بسیاری از متخصصان تغذیه معتقدند مصرف انواع ماهی­‌ها به ویژه ماهیان سرد آبی می‌­تواند منجر به کاهش فشار خون شده و خاصیت ارتجاعی رگ­‌ها را به آن­ها بازگرداند. به این ترتیب با باز شدن مسیر خون در رگ­‌ها، خون­رسانی به درستی انجام می­‌شود و فشار خون به میزان طبیعی خود می‌­رسد. البته برای اثبات کامل و قطعی این مسئله لازم است پژوهش­‌های بیشتری صورت بگیرد اما تا کنون شواهد حاکی از آن بوده‌­اند که ماهی یکی از بهترین خوراکی ­ها برای کاهش فشار خون و جلوگیری از گرفتگی رگ­‌ها است.

6. ماهی موثر در جلوگیری از زوال مغز

زوال مغز یا زوال شناختی مرتبط با سن معمولا ناشی از کهولت سن می‌­باشد و افراد بسیاری با بالا رفتن سن خود دچار این عارضه می­‌شوند. همچنین امروزه از دست دادن حافظه و ابتلا به آلزایمر یکی از بیماری­‌های رایج در جامعه است که هر ساله عده بسیاری را درگیر می­‌کند.

آلزایمر، ضعف حافظه و زوال مغز همگی در نتیجه عملکرد ناصحیح مغز اتفاق می­افتند اما تحقیقات نشان داده است که با مصرف ماهی، ماده خاکستری مغز به میزان کافی تامین شده و به بافت­‌های عصبی مغز کمک می­کند تا به وظایف خود بهتر عمل کنند. از همین رو کسانی که به طور منظم ماهی و غذاهای دریایی را در برنامه غذایی خود مصرف می­‌کنند، در سنین پیری کمتر دچار آلزایمر یا زوال مغز می­‌شوند.

7. ماهی منبع ویتامین D

در عصر حاضر و با رواج آپارتمان­‌نشینی افراد بسیاری با کمبود ویتامین D روبرو هستند. کمبود این ویتامین مهم و ضروری می­‌تواند سبب بروز بیماری­‌هایی مثل افسردگی، درد عضلانی، استئومالاسی و راشیتیسم گردد؛ به همین دلیل در زندگی شهری ما مجبور هستیم بخش عمده‌­ای از ویتامین D مورد نیاز بدن خود را از طریق مواد غذایی تامین کنیم. یکی از خوراکی­ هایی که مقدار زیادی ویتامین D را در درون خود جای داده است، ماهی می­‌باشد. انواع ماهی­‌ها به ویژه ماهی­ قزل ­آلا و ماهی ­آزاد می­توانند به عنوان یک منبع سرشار از ویتامین D مصرف شوند که کمبود این ماده مغذی در بدن را تامین می­‌کند.

8. بهبود کیفیت خواب با مصرف ماهی

اختلال در خواب و بی­خوابی از جمله مشکلاتی هستند که امروزه تقریبا همه افراد بارها آن را تجربه کرده­‌اند. این مشکلات اغلب ناشی از سبک زندگی شهری و سر و کار داشتن با ابزارهای الکترونیکی به مدت زیاد می‌­باشد و باعث به هم خوردن چرخه طبیعی خواب می­‌شود.

جالب است بدانید که طبق پژوهش­‌های انجام گرفته مصرف ماهی می­‌تواند تا حدود زیادی بر کیفیت خواب افراد تاثیر گذاشته و بی­خوابی را برطرف کند. امگا 3، ویتامین B و ویتامین D موجود در ماهی و خوراک ­های دریایی سبب ترشح هورمون ملاتونین در مغز شده و به بهبود کیفیت خواب کمک می‌­کند.

9. فواید ماهی برای بینایی

بینایی افراد معمولا با بالا رفتن سن کاهش می­‌یابد یا دچار اختلالاتی می­‌شود؛ یکی از بیماری­‌های چشم دژنراسیون ماکولا نام دارد که سبب تاری دید و افت کیفیت بینایی در افراد بالای 50 سال و به خصوص افراد بالای 70 سال می­‌گردد.

اسیدهای چرب امگا 3 با تاثیر مستقیمی که بر روی بینایی و سلامت چشم دارد، می­‌تواند از بروز این نوع بیماری­‌ها در سنین پیری جلوگیری کند. بنابراین بهتر است برای پیشگیری از مشکلات بینایی حداقل هفته­‌ای یکبار ماهی را در وعده­ های غذایی خود بگنجانید و علاوه بر لذت بردن از طعم عالی این غذای خوشمزه، به حفظ سلامت بدن و چشم‌­های خود کمک کنید.

10. فواید ماهی برای کودکان

بسیاری از کودکان علاقه زیادی به خوردن ماهی دارند، اما در مقابل برخی از بچه­‌ها در خورد و خوراک ذائقه خاصی دارند و ممکن است ماهی را دوست نداشته باشند. با این حال این خوراکی دریایی دارای فواید بی­شماری برای کودکان می‌­باشد و والدین وظیفه دارند ماهی را طوری در غذاها به کار ببرند که فرزندشان این غذای مقوی را مصرف کند. ویتامین ­ها، کلسیم، آهن و فسفر موجود در ماهی برای بدن کودکان لازم و ضروری بوده و نقش مهمی در رشد آن­ها دارد.

مصرف ماهی سبب افزایش هوش کودکان شده و حافظه و سیستم عصبی آنان را تقویت می­‌کند. همچنین محققان بر این باورند امگا 3 که در ماهی­‌ها وجود دارد می­‌تواند به درمان آسم در کودکان کمک کند.

یکی دیگر از خواص ماهی برای کودکان این است که با منظم کردن ضربان قلب و تنظیم فشارخون، احتمال ابتلای کودک به بیماری­‌های قلبی را کاهش می­‌دهد. البته نکته قابل توجه در انتخاب ماهی مناسب برای کودکان، خرید ماهی ­هایی است که کمترین میزان جیوه را دارند.

سخن پایانی

ماهی غذایی مقوی و خوشمزه است که در پخت غذاهای بسیاری مثل قلیه ماهی، ماهی پلو،ماهی شکم­پر و… به کار رفته و در کنار سایر مواد غذایی مصرف می­‌شود؛ این ماده خوراکی سرشار از انواع ترکیبات مغذی، ویتامین ­ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا 3 می­باشد و از آن می­‌توان برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری­‌ها استفاده کرد.

ماهی از ابتلا به بیماری­های گوناگونی مثل سرطان، آسم، آلزایمر، دیابت، حملات قلبی-عروقی و سکته مغزی جلوگیری کرده و طبق جدیدترین تحقیقات به دست آمده تاثیر مفیدی بر بهبود بیماران مبتلا به افسردگی دارد. به دلیل ارزش غذایی بالایی که انواع ماهی­‌ها دارند، مصرف آن­ها به هر فردی با هر سن و سالی توصیه می­‌شود. البته نکته مورد توجه این است که در هنگام خرید ماهی می­‌بایست به کیفیت آن و میزان جیوه موجود در ماهی توجه کنید تا بتوانید سالم ­ترین نوع ماهی را خریداری نمایید.