نکاتی درباره شستشوی فرش‌های ماشینی و دستباف

مقدمه

فرش، به دلیل ظاهر زیبا و راحتی آن، انتخاب بسیاری از افراد برای استفاده به عنوان کف‌پوش منزل و یا محل کار است. نگهداری و مراقبت مناسب از فرش، به دلیل تاثیر آن در سلامتی اهمیت بسیاری دارد. علاوه بر جارو کشیدن منظم و پاک کردن زباله‌ها، تمیز کردن و شستشوی فرش هم بسیار مهم است؛ زیرا تمیز کردن حرفه‌ای آن علاوه بر کمک به افزایش طول عمر فرش، فواید بسیار دیگری هم دارد. برای شستشوی فرش‌های ماشینی و دستباف چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟ در این مطلب به بررسی اهمیت شستشوی فرش‌ها، انتخاب بهترین روش برای انجام این کار و نکاتی که باید در این زمینه در نظر بگیریم، می‌پردازیم.

اهمیت تمیز کردن فرش

فرش‌ مکان مناسبی برای جمع شدن ذرات گرد و غبار، باکتری‌ها و مواد آلاینده است. وجود این آلاینده‌ها در فرش می‌تواند طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی، به ویژه در کودکان و افراد مسن را به همراه داشته باشد. جاروبرقی به از بین بردن ذرات گرد و غبار، خاک و باکتری‌ها کمک می‌کند. اما با این حال، آن‌ها را به طور کامل از بین نمی‌برد و با گذشت زمان آلاینده‌ها روی هم انباشته شده و خطر بروز مشکلات بهداشتی را افزایش می‌دهند. تمیز کردن و شستشوی حرفه‌ای فرش به از بین بردن تکه‌‌های گرد و غبار، باکتری‌ها و سایر مواد آلاینده کمک کرده و در نهایت باعث کاهش مشکلات سلامتی می‌شود.

 

اهمیت تمیز کردن فرشتوجه به جنس فرش برای انتخاب نوع ماده شوینده بسیار حائز اهمیت است

کثیف بودن فرش‌ها هم‌چنین می‌تواند جریان هوا در منزل، سوییت یا محل اقامت را مختل کند. افزایش حجم گرد و غبار در فرش، مانع از جریان یافتن هوا به خصوص در نقاط امتداد دیوار می‌شود. به همین دلیل به منظور بهبود کیفیت جریان هوا در محل سکونت یا اقامت، لازم است که فرش‌ها به صورت منظم تمیز و شسته شوند.

از سوی دیگر، وجود ذرات خاک در الیاف فرش موجب از بین رفتن بافت فرش، فرسوده شدن و زبری بافت آن می‌شود. تمیز کردن فرش‌ها با رعایت نکات خاص و توسط افراد متخصص باعث جلوگیری از پاره شدن فرش، عمر بیشتر آن و لطافت و نرمی بافت آن می‌شود. با محافظت از فرش و نظافت آن به صورت حرفه‌ای، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که فرش‌ و هم‌چنین خانه و محل سکونت شما تمیز و سالم هستند.

علاوه بر موارد ذکر شده، تمیز بودن فضای کاری و کفپوش محل کار بر عملکرد کارکنان نیز تاثیر می‌گذارد. محیط کار تمیز منجر به افزایش بهره‌وری کارکنان می‌شود. هم‌چنین عدم رعایت نظافت فرش‌ها در محیط کار می‌تواند موجب تجمع باکتری‌ها و به خطر افتادن سلامت کارکنان شود.

 

پاک کردن لکه‌های فرش در منزل

پاک کردن لکه فرش در منزل به نوع لکه بستگی دارد. در صورتی که لکه‌ها و آلودگی فرش به اندازه‌ای نیست که فرش‌ها را به قالیشویی بدهید، می‌توانید با مواد طبیعی و شوینده مختلف بسته به نوع لکه‌ها، آن‌ها را تمیز کنید. در ادامه نحوه پاک کردن لکه‌های مختلف در منزل آورده شده‌اند.

پاک کردن لکه‌های فرش

  • در ابتدا پیش از استفاده از هرگونه ماده شوینده، برچسب پشت فرش را بررسی کرده و مطمئن شوید که شوینده مورد نظر شما به فرش آسیبی نمی‌رساند.
  • همیشه سعی کنید وقتی چیزی روی فرش ریخت، پیش از جذب کامل، آن را پاک کنید. به این منظور می‌توانید از چاقو برای پاک کردن مواد جامد و از پارچه نخی برای پاک کردن مایعات استفاده نمایید.
  • قبل از استفاده از مواد شوینده و شامپو فرش، از یک پارچه که آن را با آب مرطوب کرده‌اید برای پاک کردن لکه‌ها استفاده کنید؛ آب در اغلب موارد می‌تواند لکه‌ها را پاک کند.
  • در مورد لکه‌هایی مانند لاک و جوهر به هیچ عنوان نباید دستمال یا پارچه را روی فرش بکشید؛ زیرا این کار لکه را بیشتر پخش می‌کند.

با استفاده از موادی مانند جوش شیرین، سرکه، آمونیاک و نمک می‌توان لکه‌هایی مانند آب، قهوه، جوهر و… روی فرش را بدون نیاز به قالیشویی پاک کرد. پس از پاک کردن لکه‌ها از روی فرش، می‌توانید با استفاده از شامپو فرش، به تمیز کردن فرش خود بپردازید. به منظور استفاده از شامپو فرش، باید آن را با آب گرم ترکیب کرده و با یک برس نرم یا دستمال، روی فرش بکشید.

تفاوت فرش ماشینی و دستباف

فرش‌های ماشینی و دستباف از نظری ظاهری شبیه به هم هستند، اما فرش‌های دستباف الیاف محکم‌تر، با کیفیت‌تر و در نتیجه عمر طولانی‌تری دارند. پشت فرش‌های دستباف، گره‌ها اندازه یکسانی ندارند و کمی ناهمواری و عدم یکنواختی در آن‌ها مشاهده می‌شود؛ اما این موضوع در مورد فرش‌های ماشینی متفاوت است زیرا در بافت این فرش‌ها از دستگاه ‌های تمام اتوماتیک بهره گرفته می‌شود و از همین رو پشت آن‌ها هموار و گره‌ها یکنواخت هستند.

همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، فرش‌های دستباف به دلیل نوع الیاف آن‌ها طول عمر بیشتری دارند. فرش‌های ماشینی حدودا بیست سال کم‌تر از فرش‌های دستباف دوام دارند. در تهیه فرش‌ دستباف، مواد طبیعی مانند ابریشم، کنف، پشم و پنبه به کار می‌رود. در صورت مراقبت مناسب از فرش ماشینی، طول عمر و دوام آن بسیار بیشتر هم خواهد شد. به دلیل تفاوت در بافت فرش‌های ماشینی و دستباف، نوع شستشوی آن‌ها هم متفاوت خواهد بود.

 

از بین بردن لکه‌های فرش

فرش دستباف

لکه‌های فرش ماشینی را می‌توان با آب سرد از بین برد. برای انجام این کار، محل ایجاد لکه را با اسفنج و آب سرد خیس کرده و سپس یک دستمال تمیز آغشته به آب و شامپو فرش را روی لکه بزنید. لازم است به این نکته دقت داشته باشید که حتما در ابتدا شامپو فرش را روی قسمت کوچکی از فرش خود امتحان نمایید. هم‌چنین به منظور پاک کردن لکه باید با پارچه روی آن ضربه بزنید و نباید پارچه را روی لکه بکشید. در مورد از بین بردن لکه‌های فرش دستباف می‌توان با استفاده از ترکیب شامپو فرش و آب، مشابه روشی که برای فرش ماشینی ذکر شد، اقدام به پاک کردن لکه‌ها کرد. امتحان کردن شامپو فرش روی فرش‌های دستباف هم ضروری است، زیرا در بافت فرش دستبافت بیشتر از رنگ‌های طبیعی استفاده می‌شود و احتمال رنگ پریدگی آن‌ها در هنگام شستشو وجود دارد.

نحوه شستن فرش‌های دستباف

شستن فرش‌ها در منزل هزینه کم‌تری در بردارد. مرحله نخست در شستشوی فرش، غبارروبی و پاک کردن گرد و غبار است. در مورد شستشوی فرش‌های دستباف در منزل، به دلیل حساسیت بالای بافت آن‌ها لازم است که محلول شوینده مناسبی به این منظور انتخاب شود. محلول ترکیبی شامپو فرش و جوش شیرین یا سرکه ترکیب انتخابی مناسبی است. نکته‌ای که در این زمینه باید درنظر داشته باشید این است که مواد قلیایی را برای شستن فرش دستباف به کار نبرید. هم‌چنین پیش از استفاده از محلول‌ها و مواد شیمیایی، نسبت به ثابت بودن رنگ فرش اطمینان حاصل نمایید، زیرا ممکن است رنگ‌های فرش پس از شستشو کم‌رنگ شوند. پس از تهیه محلول شوینده، آن را به همراه آب سرد روی فرش بریزید و با استفاده از برس نرم و بلند و در جهت خاب آن، فرش را بشویید.

بهترین انتخاب برای شستن فرش دستباف در منزل، شامپو فرش است. زیرا بوی مطبوعی دارد و موجب نرم شدن بافت فرش می‌شود. برای استفاده از این روش، شامپو را با آب ترکیب کرده و روی فرش بریزید. سپس به وسیله دست آن را مالش داده و بشویید. در نهایت فرش را با آب سرد آبکشی نموده و آن را روی سطح شیب دار قرار دهید که آب آن به راحتی خارج شود.

شستن فرش دستباف با دست و در منزل، به دلیل دقت و ظرافت بالا، ایمن‌ترین راه برای تمیز کردن آن است، اما رعایت برخی نکات هنگام شستشوی آن‌ها ضروری است. در ادامه برخی از این نکات آورده شده‌اند:

  • در مورد فرش‌های مختلف باید دمای آب و PH محلول شوینده برای هر یک به صورت جداگانه در نظر گرفته شود.
  • پیش از شستن هر فرش از تثبیت رنگ‌های فرش اطمینان حاصل شود.
  • به هیچ عنوان از آب داغ برای شستشوی آن‌ها استفاده نکنید، زیرا موجب از بین رفتن رنگ‌های فرش می‌شود. به همین منظور بهتر است از آب ولرم یا سرد استفاده شود.
  • بهترین مواد شوینده برای شستشوی فرش دستباف، علاوه بر شامپو فرش، پودر شستشوی دستی، مایع ظرفشویی و پودر صابون هستند.
  • پرزگیری را در انتهای فرایند شستشو انجام داده و به منظور جلوگیری از رنگ پس دادن به قسمت‌های روشن، فرش را در همان حالت خود روی زمین قرار دهید.
  • برای خشک کردن فرش، بهتر است دور از نور مستقیم آفتاب آن را در فضای آزاد به پشت پهن کنید. توجه داشته باشید برای خشک کردن فرش دستباف به هیج عنوان از دستگاه‌های حرارتی استفاده نکنید.
  • در صورتی که فرش شما قدیمی است یا دچار آسیب دیدگی یا پارگی است، شستشو می‌تواند میزان آسیب آن را بیشتر کند. بنابراین در صورتی که امکان پاک کردن لکه فرش وجود دارد، آن را با شامپو فرش یا ترکیبات ذکر شده پاک کنید، اما در غیر اینصورت بهتر است شستشوی فرش خود را به افراد متخصص بسپارید.

 

نحوه شستن فرش‌های ماشینی

در مورد شستن فرش‌های ماشینی هم فرایند شستشو در منزل تقریبا مشابه فرش‌های دستباف است. باید در شستن فرش‌های ماشینی به جنس آن‌ها دقت کرد؛ زیرا روش شستن هرکدام مطابق با جنس آن‌ها متفاوت است.

نحوه شستن فرش های دستباف

در شستشوی فرش ماشینی هم مانند فرش دستباف، در ابتدا باید فرش به صورت کامل خیس شود. بهترین ترکیب برای شستن فرش ماشینی در منزل، شامپو فرش و تاید دستی به همراه آب است. پس از خیس کردن کامل فرش، ترکیب شوینده را به صورت کامل روی فرش بریزید. پس از شستشوی کامل، فرش را چند بار در جهت خواب آن آبکشی نموده و پس از لول کردن روی سطح شیب‌دار قرار دهید تا آب آن گرفته شود. برای خشک شدن فرش آن را در مقابل آفتاب پهن کنید، توجه داشته باشید برای کاهش آسیب دیدن فرش، بهتر است مقابل تابش مستقیم آفتاب نباشد.

در مورد شستشوی فرش‌های ماشینی هم توجه به برخی نکات الزامی است:

  • به هیچ عنوان از آب داغ استفاده نکنید، زیرا می‌تواند باعث افت کیفیت فرش و یا از بین رفتن نرمی و زبر شدن آن شود.
  • از وایتکس برای شستشوی فرش استفاده نکنید زیرا موجب پوسیدگی فرش و ریشه‌های آن می‌شود.
  • تاید دستی به تنهایی به هیچ وجه شوینده مناسبی برای فرش نیست و باعث از بین رفتن نرمی فرش می‌شود.
جمع بندی و نتیجه گیری

فرش یکی از وسایل ارزشمند منزل است و به دلیل تاثیر چشم‌گیر تمیزی و نظافت آن بر سلامتی انسان، مراقبت و نگه‌داری صحیح فرش بسیار مهم است. در مواردی که لکه‌های جزئی روی فرش ایجاد شوند و نیازی به شستشو نباشد، می‌توان در منزل و با استفاده از مواد پاک کننده یا شامپو فرش اقدام به تمیز کردن آن‌ها نمود، اما در صورتی که میزان آلودگی فرش به صورتی باشد که نیاز به شستشوی اساسی وجود داشته باشد یا فرش شما دچار پارگی یا آسیب شده باشد، بهتر است این کار به افراد متخصص سپرده شود، زیرا نداشتن تجربه در زمینه شناخت بافت انواع فرش و آن‌ها می‌تواند باعث آسیب به فرش شده و عمر آن را کوتاه کند.